Wie zocht op de term ‘CBDC’ in de planning van de Tweede Kamer, die vond niets. Wat bij waakzame mensen bekend is als de Central Bank Digital Currency is de afgelopen tijd door Hare Majesteit verdedigd in het buitenland. Dit zal veel kiezers zijn ontgaan. Op de agenda van de Tweede Kamer stond het als de digitale Euro. Het onderwerp werd woensdag 23 november 2022 besproken in de Thorbeckezaal van het tijdelijke Tweede Kamergebouw. Deze commissievergadering zou om 14:00 van start gaan. De belangstelling was zo groot dat er nog een extra zaal was georganiseerd en nog bleven veel mensen buiten in de kou en nattigheid. Dat het onderwerp leeft is duidelijk.
De CBDC is een digitale munt en valt onder verantwoordelijkheid van minister Sigrid Kaag van Financiën. De CBDC wordt door centrale bankiers gezien als de oplossing voor een probleem. Welk probleem? Dat deze bankiers geen zicht of controle hebben op de uitgaven van geld. Daar willen ze grip op.
Hoewel (ook) dit idee wordt ontkend door staatslieden en andere initiatiefnemers, zien veel mensen dit als een belangrijke stap richting afschaffing van contant geld. Het is nu al zo dat het briefje van €500 niet langer gedrukt wordt. Contante transacties bóven een bepaald bedrag zijn in veel landen verboden. Het bestuur wil die grens voor Nederland op €3000. ‘Geld uit de muur’ bóven een jaarlijks bedrag (€17.500 bijvoorbeeld) wordt door veel banken belast met extra kosten. Veel winkels en horeca tonen bordjes dat ze alleen betaling met PIN aanvaarden (Daar zit vaak nog wel rek in). En veel consumenten vinden het allemaal wel makkelijk om zonder contant geld te betalen.
De vrees van veel mensen is dat afschaffing van contant geld een enorm verlies van vrijheid mee zal brengen. De jongere generatie weet niet anders dan dat voor spaargeld op de bank kosten betaald moeten worden. Zij maakten niet mee dat door rente op spaargeld een bankrekening per saldo juist geld opléverde. In feite ligt nu negatieve rente op de loer. Een nieuwe zorg is dat je de controle over ‘je eigen geld’ verliest. De bank of de overheid zouden kunnen bepalen waar iemand z’n geld aan uitgeeft. Absolute controle over besteding. Boetes en belastingen kunnen dan automatisch worden afgeschreven. Ook zouden bedragen uitsluitend voor een bepaald doel kunnen worden gebruikt. Dan mag u misschien per maand maximaal €200 aan benzine uitgeven of één keer per week friet. Of u heeft een bedrag wat u alleen aan sport of gezonde bezigheden mag besteden. Bedenk het maar. Programmeerbaar geld. ‘De overheid weet wat goed voor u is.’ En in combinatie met een sociaal kredietsysteem zoals in China, kan de toegang op tegoeden worden begrensd of bevroren.
De overheid heeft zich de afgelopen jaren niet van haar meest betrouwbare kant getoond. Dus hoe heet déze soep wordt gegeten, de CBDC soup, dat vrezen veel mensen. Daarom zitten ze bovenop de besprekingen rond ‘de digitale Euro’, als een bok op de haverkist.
Hendrick Smit (1968) is spreker, schrijver en video-maker. In zijn werk zoekt hij door te spelen met perspectieven naar nieuwe oplossingen. Hij wil hij nieuwsgierigheid opwekken en z’n publiek aansporen tot het nemen van eigen verantwoordelijkheid. U kunt hem volgen op Twitter met @HendrickSmit en @Mr_Communicator, of op BitChute en YouTube.